Ιδιοπαθής ανεπάρκεια σπερματικού επιθηλίου (ΙΑΣΕ)

Παρά τον ενδελεχή κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο των υπογόνιμων ανδρών σε σημαντικό ποσοστό (20,6-38,8%) δεν γίνεται δυνατή η ανεύρεση κάποιου γνωστού αιτίου. Αυτές οι περιπτώσεις χαρακτηρίζονται ως ιδιοπαθείς και αντιμετωπίζονται εμπειρικά.

H ΙΑΣΕ ή ιδιοπαθής ολιγο-τερατο-ασθενοσπερμία (ΟΤΑ) είναι μια διάγνωση «εξ αποκλεισμού» και τίθεται μετά το σχολαστικό αποκλεισμό της παρουσίας γνωστών αιτίων ανδρικής υπογονιμότητας.

Τα κριτήρια με βάση τα οποία γίνεται η κατάταξη ενός συγκεκριμένου άτεκνου άνδρα στην ιδιοπαθή ΟΤΑ είναι τα ακόλουθα:

  1. Απουσία ενός ή περισσοτέρων από τα γνωστά αίτια ανδρικής υπογονιμότητας.
  2. Το μέγεθος των όρχεων είναι φυσιολογικό ή παθολογικά μειωμένο.
  3. Τα επίπεδα FSH πλάσματος είναι φυσιολογικά ή παθολογικά υψηλά.
  4. Τα επίπεδα LH και Τ πλάσματος καθώς και ο καρυότυπος είναι φυσιολογικά.
  5. Στην ιστολογική μελέτη των όρχεων αποδεικνύεται υποσπερματογένεση διαφόρου βαθμού ή διακοπή της σπερματογένεσης σε κάποιο στάδιό της ή και απλασία του σπερματικού επιθηλίου (SCOS).

Οι πιθανοί μηχανισμοί που ίσως έχουν κάποια σχέση με το μεγάλο φάσμα διαταραχών της ποιότητας του σπέρματος είναι οι ακόλουθοι:

  1. Επίδραση των κάθε μορφής stress.
  2. Έκθεση σε υποκλινικές ορχίτιδες ή επιδιδυμίτιδες από συστηματικές λοιμώξεις ή από λοιμώξεις των επικουρικών αδένων που περνούν απαρατήρητες.
  3. Παρουσία μικροαγγειακών βλαβών στα ενδοορχικά αρτηριόλια και βαθμιαία ισχαιμική βλάβη του σπερματικού επιθηλίου με την πάροδο του χρόνου.
  4. Υποκλινικές μορφές ανεπαρκούς ορμονικής διέγερσης του σπερματικού επιθηλίου, είτε από διαταραχή στην έκκριση ή στη δράση των γοναδοτροπινών ή/και της Τ, είτε από διαταραχή στη λειτουργία των κυττάρων Sertoli (π.χ. παραγωγή ΑΒP).